در ابتدای این نشست؛ موسایی گفت: انتشارات فرهنگ معاصر ناشر اختصاصی کتابهای مرجع است که بیش از 29 سال سابقه در این کار دارد. این درحالی است که از ابتدای کار این انتشارات؛ مبنا بر انتشار آثار در حوزه‌ای خاص گذاشته شده بود.
وی ادامه داد: در طول سی سال گذشته بیش از 80 درصد آثارمان به تولید مرجع اختصاص داشت. این آثار نیز در دوره تولید خود با حمایت روزافزونی ازسوی نشر فرهنگ معاصر مواجه شدند.
وی افزود: مجموعه فرهنگ‌های حیم و پویا از دکتر باطنی و دستیارانش و فرهنگ هزاره مرحوم حق‌شناس ازجمله آثار یاد شده هستند.
موسایی در ادامه گفت: حدود 150 عنوان کتاب ازسوی انتشارات فرهنگ معاصر به انتشار رسیده و باید خاطرنشان کنم که تمام تلاش ما این توده که این آثار چه ازبعد تدوین ،ترجمه یا تالیف ویا در ابعاد فنی و چه از جهت طراحی و نوع کاغذ و جلد، بهترین کیفیت را به کتاب‌ها بدهیم.
مدیر انتشارات فرهنگ معاصر تصریح کرد: بیشتر فرهنگ‌ها، دائره‌المعارف‌های عمومی و آثار مرجع ازسوی همین انتشارات به طبع رسیده است و ازجمله آخرین این کتاب‌ها که از جرگه کتابهای راهنما به شمار می‌رود، کتاب راهنمای جامع موسیقی کلاسیک است که سعی کردیم کیفیتی متفاوت داشته باشد.
سپس رضا رضایی(مترجم کتاب راهنمای جامع موسیقی کلاسیک) به تاریخچه تولید این کتاب اشاره کرد و گفت: سه سال پیش با مجموعه‌ای به نام دانش معاصر که تحت لوای نشر فرهنگ معاصر بود که به همت داود موسایی شکل گرفته بود و زیرنظر حاجی‌پور و معصومی همدانی اداره می‌شد، آشنا شدم.
مترجم کتاب راهنمای جامع موسیقی کلاسیک ادامه داد: تاکنون یازده عنوان از مجموعه کتابهای دانش معاصر به بازار عرضه شده که همه این آثار جزو آثار وزین و مرجع به شمار می‌روند و آشنایی من با گروه دانش معاصر از طریق ترجمه یک اثر برای این مجموعه بود.
وی درخصوص انتشارات فرهنگ معاصر و نحوه هماهنگی برای تولید کتاب خود گفت: شاید بتوان موسسه فرهنگ معاصر را مهم‌ترین موسسه تولید کتب مرجع دانست. از این رو پیشنهاد انتشار کتابی مرجع درخصوص موسیقی کلاسیک را با داود موسایی؛ مدیر نشر فرهنگ معاصر؛ مطرح کردم و با استقبال وی مواجه شدم.
رضایی به ملاحظاتی که در نشر این کتاب باید لحاظ می‌شد، اشاره و تاکید کرد: دغدغه ما در انتخاب اثر؛ اولین مشغله ذهنی‌مان بود. یک جلد کتاب می‌بایست با قابلیت ترجمه انتخاب می‌شد تا هم وزن لازم را داشته باشد و هم اهمیت سرمایه‌گذاری روی ترجمه و انتشار آن ثابت شده باشد.
وی ادامه داد: تعداد کتابهای مرجع موسیقی در جهان بسیار زیاد است اما حوزه کار من؛ تنها به زبان انگلیسی و ترجمه کتاب‌ها از آن زبان بازمی‌گردد. در این حوزه کتاب‌هایی از حجم بسیار بالا تا کتاب‌هایی در حد 100 یا 200 صفحه وجود دارد. طبیعتا باید کاری انتخاب می‌شد که دو یا سه ساله تمام می‌شد.
این مترجم درباره کتاب هم گفت: این کتاب همه جنبه‌های مهم موسیقی کلاسیک را در برمی‌گیرد. باید درنظر داشت که یک نوع از کتاب مرجع موسیقی نیز هست که خیلی هم تخصصی نیست که تنها یک موسیقیدان از آن بهره‌مند شود بلکه مثلا یک تئاتری هم می‌تواند از اطلاعات موجود در آن بهره‌ها ببرد. مجموع عوامل بیان شده، باعث انتخاب این کتاب، برای ترجمه شد.
رضایی درباب مبحث ترجمه و دشواری‌های پیش‌روی برگردان این اثر تصریح کرد: از آن‌رو که اطلاعات این کتاب تلگرافی، فشرده و با بیان ویژه‌ای نوشته شده است، من هم باید آن زبان ویژه، فشرده و تلگرافی را در ترجمه لحاظ می‌کردم و حجم کتاب را هم باید همسان با حجم اصلی آن قرار می‌دادم. ازسوی دیگر؛ تعداد اسامی خاص در کتاب زیاد بود که برخی برای مخاطب فارسی‌زبان شناخته شده بود اما برخی ناشناخته که این اسامی باید عینا از زبان‌ها و گویش‌های مختلف به فونت فارسی برگردانده می‌شد.
مترجم کتاب فرهنگ جامع موسیقی کلاسیک با ذکر این مطلب که تایپ اثر از دیگر مشکلات پیش‌روی انتشار این کتاب بود، یادآور شد: طراحی و صفحه‌آرایی این کتاب هم از مشقات روند تولید این اثر بود. اگر خط لاتین و گرافیک مختص آن را درنظر بگیریم، هنگام برگردان این اثر همه قالب‌های طراحی آن در فارسی از هم می‌پاشید. لذا فقط طراحی این اثر، حدود یک سال زمان برد و در این راستا انتشارات فرهنگ معاصر هم سنگ تمام گذاشت.
وی تاکید کرد: برخی مسائل بغرنج در امر طراحی وجود داشت که لازمه‌اش حضور مترجم در روند طراحی بود که با تمهیدات خاصی این موارد مرتفع شد.
رضایی درعین حال خاطرنشان کرد: به جرات می‌توانم ادعا کنم متن فارسی این اثر، بسیار دقیق‌تر از متن انگلیسی آن است. در متن اصلی طراحی، مطالب، اسامی گاه به اشتباه عنوان شده بود و گاه تشابه اسمی باعث اشتباه نویسنده کتاب انگلیسی شده بود. گاهی هم تاریخ‌ها به اشتباه ذکر شده بود. برخی آثار به غلط به فرد دیگری نسبت داده شده بود که همه اینها در ترجمه اصلاح شد.
وی به نمایه پایانی کتاب اشاره و تاکید کرد: این نمایه در پایان کتاب ترجمه شده راهنمای جامع موسیقی کلاسیک آورده شده که در متن اصلی لحاظ نشده بود و این مورد از نقاط قوت ترجمه این اثر است. در این نمایه؛ تلفظ اصلی اسامی خاص و شماره صفحات اختصاص یافته به آن اسامی قید شده است که به طور مفصل بدان پرداخته‌ام.
این مترجم همچنین به واژه companion به معنی دایره‌المعارف اشاره کرد و افزود: این فرهنگ به معنای دایره‌المعارف لحاظ شده است و حالت الفبایی ندارد و جزو راهنماهای جامع به شمار می‌رود.
وی با بیان این نکته که موسیقی کلاسیک با موسیقی پاپ و world music و .... متفاوت است، تاکید کرد: بحث های کتاب راهنمای جامع موسیقی از سال 1000 میلادی شروع می‌شود یعنی با موسیقی کلیسایی وسپس در فصل‌های بعدی مقاطع تاریخی دیگر بررسی می‌شود به‌نحوی که تا 1600 میلادی با موسیقی اولیه مواجهیم و پس از آن موسیقی باروک رخ می‌نماید که تحت تاثیر اجتماعیات بوده است. سپس دوره کلاسیک پرده از چهره می‌اندازد که باخ، موزارت و بتهوون از ستاره‌های این دوره به شمار می‌روند و موسیقی این دوره از 1750 تا 1820 را در زیر چتر خود می‌گیرد و از 1810 تا 1820 عرصه هنرنمایی موسیقی رمانتیک است که بتهوون حلقه اتصال بین موسیقی کلاسیک و رمانتیک است چراکه با اینکه بتهوون ستاره دوران کلاسیک به شمار می‌رود؛ درعین حال پایه‌گذار موسیقی پاپ نیز بوده است و همه ستاره‌های پاپ این دوره، خود را پیرو بتهوون می‌داند. از 1910 تا 1920 هم دوره اپرای رمانتیک است که تحت تاثیر ادبیات آن دوره بوده است.
رضایی به مکتب ملی نیز اشاره کرد و افزود: مکتب‌های ملی 1830 تا 1950 تماما نشات گرفته و تحت تاثیر تحولات موجود پیرامون و تکنولوژی بوده‌اند. در این روند حتی رونق راه‌آهن به کارهای موسیقایی رنگ جهانی و بین‌المللی بخشید. همچنین از تاثیر مبارزات استقلال‌طلبانه که عمدتا از اروپای شرقی شروع شده در تحول موسیقی نباید غافل شد که ازجمله آنها می‌توان به اسکاندیناوی، فنلاند و نروژ اشاره کرد.
وی به موسیقی مدرن که از سال 1900 به بعد رخ نمایاند؛ اشاره و تصریح کرد: نئوکلاسیسم مکتبی موسیقایی بود که سرلوحه اقداماتش بازگشت به دوره رمانتیک‌ها است که بر جاز و موسیقی فولکور تاثیرگذار بود.
رضایی در پایان خاطرنشان کرد: در ترجمه آثار نباید در اطلاعات مرجع دست برده شود ولی سلیقه هر مترجم برای ارائه اثر متفاوت است. من مشاورینی ازجمله پسرم که پیانیست است و هم اینک در اروپا در سطح عالی موسیقی می‌خواند؛ در این کار داشته‌ام اما بهترین مشاور من در ترجمه این کتاب، دایره‌المعارف‌ها بوده‌اند.
